Từ thuở khởi thủy, khi công nghệ luyện kim còn ít nơi biết đến, người Việt sống ở lưu vực các con sông Hồng, sông Mã, sông Lam với bàn tay tài hoa, khối óc sáng tạo đã biết chế tác nên những chiếc trống đồng với họa tiết tinh tế, biểu đạt thẩm mỹ về đời sống văn hóa - xã hội.

Trải qua bao đổi thay của xã hội và thời đại, chiếc áo dài vẫn luôn là biểu tượng tuyệt đẹp của văn hóa dân tộc, là niềm tự hào của đất nước, con người Việt Nam. Áo dài không phải là sự sáng tạo của một người ở một thời điểm mà là sự kế thừa của văn hóa truyền thống hàng nghìn năm.

Kéo co là một hình thức sinh hoạt cộng đồng đã có từ lâu đời và phổ biến ở các nước nông nghiệp trồng lúa nước châu Á, trong đó có Việt Nam. Kéo co gắn với nền nông nghiệp cổ xưa, được bắt nguồn từ nghi lễ cầu mùa của cư dân trồng lúa, để ước nguyện cho mưa thuận gió hòa, mùa màng no ấm.

Là một loại hình âm nhạc truyền thống độc đáo nhưng gần như bị thất truyền, nhờ đam mê và sự cố gắng không mệt mỏi của những người tâm huyết, xẩm đã và đang sống lại, có sức lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống tinh thần người Việt.

Lịch sử hình thành chiêng Mường lần đầu tiên được nhắc đến trong "áng Mo Mường" hay còn gọi là Sử thi "Đẻ đất - đẻ nước" từ hàng ngàn năm trước. Đó chính là vai trò của chiêng trong tang ma của người Mường, tiếng chiêng đưa hồn người chết theo chân ông Mo, bắt đầu một cuộc hành trình huyền ảo đầy tâm linh từ trái đất đến tới Mường Trời thấp, qua Mường Trời giữa và dừng lại ở Mường Trời cao.

Một thời từng bị coi là tàn dư của chế độ phong kiến, thú ăn chơi sa đọa, ca trù tưởng chừng như đã diệt vong. Nhiều ca nương, đào kép đã phải sống cuộc đời mai danh ẩn tích hoặc không dám nhắc đến thân phận của mình. Nghề hát ca trù đã có thời gian dài bị xã hội nhìn nhận với nhiều ác cảm. Hơn 50 năm vắng bóng trong nền văn nghệ Việt Nam, đến nay, ca trù lại vươn lên và hồi sinh mạnh mẽ.

Trong các món ăn truyền thống được người Việt yêu thích, phở là món thật đặc biệt. Từ giới bình dân cho tới giới thượng lưu, bất cứ ai cũng có thể bước chân vào hàng phở. Người ta có thể ăn phở bất cứ thời điểm nào trong ngày, chỉ cần đói bụng là có thể ăn. Một người bình thường có thể không ăn bánh bao, không ăn mì, không ăn xôi, nhưng chắc chắn ai cũng từng ăn phở.

Múa rối nước là loại hình nghệ thuật dân gian gắn liền với nền văn minh lúa nước vùng Đồng bằng Bắc Bộ, với nhiều phường rối có lịch sử lâu đời. Phường rối nước Đào Thục có lịch sử 300 năm đã được công nhận là Di sản phi vật thể cấp Quốc gia năm 2023.

Hát xẩm có dòng chảy từ bao đời, gắn bó với con người Việt Nam, đặc biệt với cuộc sống dân dã, thị thành và kẻ chợ. Hát xẩm vừa bình dân, vừa chuyên nghiệp, vừa độc đáo, vừa đặc sắc, nhưng cũng lại rất quen thuộc. Bên cạnh giá trị nghệ thuật, hát xẩm còn là một loại hình âm nhạc mang tính nhân văn, tính thẩm mỹ, tính giáo dục về đạo đức và lối sống của mọi tầng lớp nhân dân.

Gốm là sản phẩm kết tinh của các yếu tố tự nhiên, đất, nước, lửa - ba trong năm yếu tố của ngũ hành tương sinh. Trong sản xuất, con người là trung tâm, kỹ thuật, nguồn nguyên, nhiên liệu, dụng cụ, phương tiện, cơ sở sản xuất là các yếu tố quyết định nên sự thành bại trong nghề. Cơ sở vật chất, kỹ thuật là quan trọng nhất của nghề gốm. Lò nung và lửa quyết định sự thành bại quá trình sản xuất gốm.

Trong không gian diễn xướng thứ hai của ca trù, thứ âm nhạc này thay đổi vượt bậc, trở thành một loại hình âm nhạc phát triển rực rỡ, với hàng trăm nhà hát, hàng ngàn ca nương, đào kép khắp chốn phồn hoa. Nề nếp, mô hình sinh hoạt của nhà hát cô đầu phát trển cùng với sự lĩnh hội văn hóa phương Tây dần du nhập vào Việt Nam.

Trải qua bao đổi thay của xã hội và thời đại, chiếc áo dài vẫn luôn là biểu tượng tuyệt đẹp của nền văn hóa dân tộc, là niềm tự hào của đất nước, con người Việt Nam. Áo dài không phải là sự sáng tạo của một người ở một thời điểm mà là sự kế thừa của văn hóa truyền thống hàng nghìn năm.

Nằm bên hữu ngạn sông Nhuệ, xưa kia, làng Đông Cứu thuộc Ngũ Xã cùng với các làng Đông Giai, Bình Lăng, Quất Động (huyện Thường Tín) đều có chung một tổ nghề thêu là tiến sĩ Lê Công Hành. Sau khi đã học kỹ thuật thêu ở phương Bắc, ông tổ nghề thêu đã truyền cho mỗi làng một kỹ thuật riêng, trong đó phải kể đến thêu khăn chầu áo ngự của làng Đông Cứu.

Hoàng thành Thăng Long là quần thể di tích quan trọng bậc nhất của Việt Nam. Năm 2010, khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long Hà Nội đã được công nhận là di sản văn hóa thế giới, trở thành di sản thế giới thứ 10 của Việt Nam và thứ 900 của thế giới.

Trong nền âm nhạc cổ truyền Việt Nam, không một thể loại âm nhạc nào lại có tính đa diện như nghệ thuật ca trù. Tùy theo từng không gian văn hóa hay chức năng xã hội phối thuộc mà loại hình nghệ thuật này mang những tên gọi với nhiều ý nghĩa khác nhau. Đời sống của thể loại âm nhạc này cũng không ít những thăng trầm qua chiều dài lịch sử.

Hoa văn và men gốm theo như chia sẻ của các nghệ nhân làng nghề truyền thống Bát Tràng là yếu tố quan trọng thành công của một sản phẩm gốm. Nếu như hình dáng của một sản phẩm gốm phụ thuộc nhiều vào đôi bàn tay của người nghệ nhân gốm, thì men gốm sẽ quyết định vẻ đẹp thần thái mà sản phẩm muốn thể hiện. Lớp men sẽ quyết định vẻ đẹp và sức hấp dẫn của sản phẩm.

Làng nghề Kiêu Kỵ có một lịch sử lâu đời, xuất hiện từ hơn 300 năm trước dưới thời Hậu Lê. Nghề dát vàng, bạc, quỳ đã trở thành nghề chính của người dân ở làng này. Điều đặc biệt là nghề này được truyền lại qua nhiều thế hệ và đã trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa và đời sống của cộng đồng Kiêu Kỵ.

Khoảng 30 năm trở lại đây, áo dài của phụ nữ Việt Nam được quan tâm coi trọng nhiều hơn từ việc tuyên truyền, quảng bá đến thiết kế, may mặc. Nhưng có lẽ phần đông trong chúng ta chưa nắm rõ về lịch sử thăng trầm, công năng và giá trị thẩm mỹ của áo dài. Chính vì lẽ đó trang phục này vẫn chưa phát huy giá trị để thực sự trở thành biểu tượng, là thương hiệu độc đáo của Việt Nam.

Nằm cách trung tâm Hà Nội khoảng 8km về phía Đông Bắc, Lệ Mật là một làng cổ xưa thuộc vùng văn hóa Kinh Bắc, nay thuộc phường Việt Hưng, Long Biên, Hà Nội. Nơi đây có chùa làng thờ Phật, miếu làng thờ vị công chúa con vua Lý Thái Tông, còn đình Lệ Mật thờ đức thánh thành hoàng làng, người có công khai khẩn, mở mang đất đai sang phía Tây kinh thành Thăng Long, lập nên khu Thập tam trại.

Trong suốt hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, chiếc trống đồng đã là văn vật tượng trưng cho tinh hoa văn hoá cũng như ý chí quật cường của dân tộc ta. Hình ảnh trống đồng không chỉ là bảo vật quý báu mà còn là điểm hội tụ hồn thiêng sông núi được hình thành từ thời Hùng Vương dựng nước và được tích tụ tinh hoa trong suốt tiến trình giữ nước từ thời đại các Vua Hùng đến thời đại Hồ Chí Minh quang vinh.

Nằm ẩn mình bên dòng sông Hồng đỏ nặng phù sa, trải qua thăng trầm suốt hơn 2.000 năm, Đình Chèm (làng Chèm, phường Thụy Phương, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) phủ lên mình một lớp rêu phong của lịch sử. Cùng với nét kiến trúc nghệ thuật cổ kính, Đình Chèm còn mang trong mình sự tích về một vị tướng tài đức trọng, có công dẹp giặc ngoại xâm cứu nước.

Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử với nhiều thăng trầm, gốm Bát Tràng vẫn phát triển và thịnh vượng cho đến tận bây giờ. Không những thế, gốm sứ Bát Tràng còn được công nhận là di sản phi vật thể cấp Quốc gia.

Mũ áo, xiêm y hay còn gọi là khăn chầu, áo ngự mà các thanh đồng sử dụng khi thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu rất đa dạng, phong phú. Bởi lẽ nếu hiểu một cách thông thường, hầu 36 giá đồng thì cần phải có 36 bộ trang phục, kèm theo đó là các phụ kiện như trâm, lược, vòng tay, kiềng cổ, xà tích, đai, nét, mạng, chấn tâm, cờ, đao, kiếm, cung tiễn....

Đường Lâm là làng cổ đầu tiên ở Việt Nam được công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia (năm 2005). Nơi đây là "đất hai vua" gắn liền với giai thoại về những người anh hùng dựng nước; nơi có nhiều di tích chứa đựng nhiều giá trị kiến trúc, nghệ thuật.

Hát Chầu văn, còn gọi là hát Văn hay hát bóng là những giai điệu phục vụ tín ngưỡng của người Việt. Nghi lễ Chầu văn ra đời gắn liền với nghi thức hầu đồng của tín ngưỡng Tứ phủ (Đạo Mẫu) và tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần (Đức Thánh Trần Hưng Đạo) - một tín ngưỡng dân gian của Việt Nam.

Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt là sự hỗn dung tôn giáo bản địa của người Việt và một số yếu tố của tôn giáo du nhập như Đạo giáo, Phật giáo. Các Thánh Mẫu, các vị thần trong điện thần Tam phủ có nguồn gốc không chỉ của người Kinh, mà còn của các dân tộc thiểu số ở Việt Nam như người Mường, Tày, Nùng, Dao... thể hiện sự giao lưu văn hóa, gắn bó mật thiết giữa các dân tộc ở Việt Nam.

Mọi người thường biết đến bia Tiến sĩ Văn Miếu - Quốc Tử Giám như một danh sách ghi danh tiến sĩ đã đỗ đạt trong các kỳ thi. Nhưng ngoài phần văn bản chữ, ẩn sâu trong từng hoa văn họa tiết là những khắc họa về văn hóa thẩm mỹ của người xưa.